Bekend is dat verkeerde hardloopschoenen allerlei vervelende blessures kunnen opleveren. Goed schoeisel, aangepast aan jouw voeten, is dan ook van belang om dit zoveel mogelijk te voorkomen. Ik vond een artikeltje van Brice Newton dat je een beetje op weg kan helpen bij het aanschaffen van goede schoenen.
Jan
Wat is pronatie?
Pronatie is de manier waarop de voet naar binnen kantelt tijdens het wandelen en hardlopen. Pronatie maakt deel uit van de natuurlijke beweging die het onderbeen helpt om schokken op te vangen. Sommigen proneren meer (overpronatie), anderen minder (onderpronatie). Op zich is dit geen probleem, maar het heeft invloed op de manier waarop u hardloopt en kan de kans op blessures verhogen. Daarom is je pronatiepatroon een belangrijke factor bij het kiezen van de juiste hardloopschoen.
Pronatie
Pronatie doet zich voor in het gewricht onder de enkel, het onderste spronggewricht. Het beschrijft de binnenwaartse kantelbeweging van de voet, net nadat hij op de grond neerkomt. Dit moment wordt het eerste landingscontact genoemd en maakt deel uit van de standfase van de loopcyclus.
Tijdens het lopen of rennen, helpt pronatie de schok van het neerkomen te verzachten. Zonder pronatie zou de volledige impact van iedere stap worden doorgevoerd naar het been en de normale mechanica van de onderste ledematen beïnvloeden. Pronatie breekt niet alleen de schok, maar helpt de voet ook ‘herkennen’ op welke ondergrond men zich bevindt door de voet te stabiliseren en aan te passen aan het terrein.
Tegenwoordig worden hardloopschoenen speciaal ontworpen voor verschillende pronatiepatronen. Als je een nieuw paar runningschoenen gaat uitzoeken, is je pronatiepatroon een heel belangrijke factor bij je keuze.
Terminologie
Loopcyclus:
Een volledige loopcyclus begint wanneer een voet contact maakt met de grond en eindigt als dezelfde voet opnieuw contact maakt met de grond. De cyclus bestaat uit de standfase (wanneer de voet de grond raakt) en de zwaaifase (wanneer diezelfde voet de grond niet raakt).
Loopanalyse:
Een beoordeling door specialisten van de manier waarop je loopt en rent (uw loopbeweging), waarbij onder meer je pronatiepatroon geanalyseerd wordt.
Lateraal:
Verwijst naar de buitenkant van de voet.
Mediaal:
Verwijst naar de binnenkant van de voet.
De beste manier om erachter te komen hoe je proneert, is een specialist raadplegen, die een loopanalyse uitvoert en je dan adviseert welke schoenen het best bij uw pronatiepatroon passen. Veel specialisten zullen vragen om je oude schoenen te mogen zien, omdat de slijtage een aanwijzing geeft over de manier waarop je proneert. Vanzelfsprekend spelen ook andere factoren, zoals gewicht, een rol bij het kiezen van de beste schoen.
Hoogstwaarschijnlijk bent je een neutrale pronator als de zolen van je schoenen slijtage vertonen in een S-vormig patroon, van de buitenkant (lateraal) van de hiel naar de grote teen. Als je een normaal pronatiepatroon hebt, kun je hardlopen met een groot aantal schoenen, maar speciale neutrale hardloopschoenen, die demping en ondersteuning bieden, zijn het meest geschikt. De GEL-NIMBUS is het parademodel uit de cushioning categorie (dempingscategorie) voor neutrale hardlopers.
Pronatiepatroon van een neutrale hardloper
Onderpronatie
Onderpronatie, ook wel supinatie genoemd, is wanneer de voet niet veel proneert. De buitenkant of laterale kant van de hiel komt in een grotere hoek op de grond neer en er is weinig of geen normale pronatie, waardoor de schok grotendeels wordt doorgevoerd naar het onderbeen. Dit lateraal belasten van de voet gaat tijdens de volledige standfase van de loopcyclus door, waardoor men minder efficiënt loopt.
Onderpronatie (ook wel supinatie genoemd)
Bij onderpronators (of supinators) ziet men meestal extra slijtage aan de buitenkant van hun schoenen en het volledige bovenwerk kan naar buiten gedrukt zijn.
Omdat onderpronators gevoelig kunnen zijn voor overbelastingsblessures, zoals stressfracturen, moeten zij een neutrale runningschoen kiezen met veel demping, zoals de GEL-CUMULUS. De extra demping zal de impact van de landing op de benen tijdens het lopen verminderen. Onderpronators kunnen schoenen met tussenzolen met twee hardheden, zoals DuoMax, beter vermijden, omdat ze het probleem kunnen verergeren.
Overpronatie
Men spreekt van overpronatie als de voet overmatig kantelt of kantelt op momenten waarop dit niet moet, bijvoorbeeld aan het eind van de standfase van de loopbeweging. In dit geval wordt veel gewicht verplaatst naar de binnenkant of mediale kant van de voet en naarmate de loper verder naar voren beweegt, wordt het gewicht gedragen door de binnenkant van de voet in plaats van door de bal. Dit destabiliseert de voet, die op zijn beurt de stabiliteit probeert te herstellen door de binnenwaartse beweging te compenseren. Als een soort kettingreactie beïnvloedt dit weer de biomechanische efficiëntie van het been en vooral de knie en heup.
Overpronatie
De schoenen van een overpronator zullen extra slijtage vertonen aan de binnenkant van de hiel en onder de bal van de voet en vooral de grote teen.
Overpronators zouden schoenen moeten overwegen uit de categorieën “maximum support” (maximale ondersteuning) of “structured cushioning” (gestructureerde demping). Schoenen met gestructureerde demping bieden stabiliteit en demping, terwijl schoenen met maximale ondersteuning de stabielste schoenen op de markt zijn. Runningschoenen uit beide categorieën zullen uw voeten helpen om de impact van het hardlopen efficiënter te verdelen. De GEL-KAYANO is één van de beste schoenen met gestructureerde demping, terwijl de GEL-EVOLUTION een betrouwbaar model is in de categorie maximale ondersteuning.